آيا مي دانيد طبق آمارهاي جديد ، سالانه حدود يک چهارم از مرگ و ميرهاي بخش مراقبت هاي ويژه بيمارستاني (ICU) مربوط به عفونت هاي بيمارستاني است؟
نکته قابل توجه در اين ميان آن که موثرترين دارو از ميان آنتي بيوتيک ها براي کنترل و درمان اين عفونت ها ، دارويي با عنوان اکسي پيم يا سفپيم است که دارويي از نسل چهارم آنتي بيوتيک ها محسوب مي شود. در واقع اکسي پيم ، پوشش ضدميکروبي بسيار وسيعي روي گونه هاي باکتريايي عامل ايجاد عفونت هاي بيمارستاني به وجود مي آورد.
در اين خصوص باخبر شديم که چندي پيش يک شرکت داروسازي داخلي براي نخستين بار در کشور موفق به توليد سفپيم به عنوان اولين و مهمترين عضو نسل چهارم آنتي بيوتيک ها شده است. به اين بهانه ما با دکتر غلامحسين فرزندي ، يکي از مسوولان اين طرح به گفتگو نشسته ايم.
اصولا آنتي بيوتيک ها جزو کدام دسته از ترکيبات دارويي محسوب مي شوند و چه ساختاري دارند؟
امروزه به موازات شناخت بيشتر بيماري ها ، داروهاي مختلفي کشف يا طراحي مي شود که پس از توليد ، وارد بازار دارويي مي شوند. اين داروها در دسته هاي متفاوتي جاي مي گيرند. داروهاي قلبي عروقي ، داروهاي گوارشي ، داروهاي اعصاب و روان ، داروهاي تنفسي و داروهاي ضدعفونت از دسته هاي مهم دارويي هستند. داروهايي که براي درمان عفونت ناشي از ميکروارگانيسم هايي همچون باکتري ها ، قارچها ، تک ياخته ها يا ويروس ها به کار مي روند داروهاي ضدعفونت (Anti-infective) ناميده مي شوند. آنتي بيوتيک ها دسته اي از داروهاي ضدعفونت هستند که سبب مرگ يا توقف رشد باکتري ها مي شوند و از منابع طبيعي به دست مي آيند. بيشتر آنتي بيوتيک ها تاثيري روي عفونت هاي ويروسي يا قارچي ندارند.
آنتي بيوتيک ها خود به چند دسته تقسيم مي شوند که پني سيلين ها ، سفالوسپورين ها ، تتراسايکلين ها ، آمينوگليکوزيدها ، فلوروکينولون ها ، ماکروليدها و سولفوناميدها از مهمترين آنها هستند.
آنتي بيوتيک ها در صورت داشتن چه نوع سيستم عملکردي با عفونت ها و ديگر عوامل بيماري زا مقابله مي کنند؟
داروهاي ضدباکتري يا سبب توقف رشد و تکثير باکتري ها مي شوند يا باعث مرگ آنها مي شوند. به عنوان مثال پني سيلين ها و سفالوسپورين ها که مهمترين و رايج ترين دسته آنتي بيوتيک ها هستند ، مانع از ساخت ديواره سلولي محافظ باکتري ها مي شوند و با ضعيف کردن اين ديواره سبب متلاشي شدن باکتري ها مي شوند.
روند ساخت آنتي بيوتيک ها از نظر توسعه و تکميل ساختمان و اثرات دارويي به مرور زمان شامل چه پيشرفت يا تحولاتي شده است؟
اولين بار در سال 1928 دانشمندي اسکاتلندي به نام الکساندر فلمينگ به اثر ضدباکتريايي نوعي کپک به نام پني سيليوم نوتاتوم پي برد. 12 سال بعد ، يعني در سال 1940 داروي پني سيلين با قيمت بالايي (هر دوز دارو 20 دلار) وارد بازار شد و به درمان بسياري از بيماري هاي عفوني کمک کرد. در سال 1943مساله مقاومت برخي از ميکروب ها به آنتي بيوتيک ها مطرح شد.
اين موضوع سبب شد تا دانشمندان با دستکاري مولکول پني سيلين و ايجاد تغيير روي آن بتوانند پني سيلين هاي نيمه صناعي را توليد کنند. اولين پني سيلين نيمه صناعي ، آمپي سيلين بود که در سال 1961 کشف شد.
مختصري درباره سفالوسپورين ها و جديدترين داروي اين گروه يعني سفپيم و مشخصات و ويژگي هاي خاص آن به عنوان دارويي از نسل چهارم برايمان بگوييد؟ نسل چهارم چه ويژگي ها و مزيتهايي نسبت به نسلهاي پيشين دارد؟
سفالوسپورين ها يکي از مهمترين و ارزشمندترين دسته هاي آنتي بيوتيکي هستند که طيف اثر ضدميکروبي وسيع و کاربرد فراواني در درمان عفونت ها دارند. سفالوسپورين ها از نظر طيف اثر ضدميکروبي ، به 4 گروه يا نسل طبقه بندي مي شوند. سفالوسپورين هاي نسل يک مانند سفالکسين و سفازولين پوشش ضدميکروبي خوبي روي دسته اي از باکتري هاي موسوم به باکتري هاي گرم مثبت (که عامل عفونت هايي مانند عفونت گوش مياني ، عفونت هاي پوستي و آنفلوآنزا هستند) دارد و در مقابل روي باکتري هاي گرم منفي چندان موثر نيستند.
سفالوسپورين هاي نسل دوم مانند سفوروکسيم که تاثير آن روي باکتري هاي گرم مثبت کماکان حفظ شده است تاثير متوسطي روي باکتري هاي گرم منفي دارند. از جمله بيماري هايي که با تجويز اين آنتي بيوتيک پاسخ درماني مناسبي دارند ، مي توان به عفونت هاي سينوزيت حاد و عفونت هاي تنفسي فوقاني اشاره کرد. سفالوسپورين هاي نسل سوم مانند سفيکسيم و سفترياکسون برخلاف سفالوسپورين هاي نسل اول و دوم روي گرم منفي ها بسيار موثر هستند. نسل چهارم سفالوسپورين ها جديدترين گروه سفالوسپوريني است و سفپيم اولين و مهمترين عضو اين گروه است. سفپيم هم روي باکتري هاي گرم مثبت و هم روي باکتري هاي گرم منفي اثر بسيار خوبي دارد به طوري که فعاليت آن روي باکتري هاي گرم منفي و برخي از باکتري هاي گرم مثبت بسيار قوي تر از سفالوسپورين هاي پيشين است.
کاربرد اصلي سفپيم چيست؟ چرا گفته مي شود اين آنتي بيوتيک براي درمان عفونت هاي بيمارستاني موثر است؟
سفپيم در سال 1996 مورد تاييد سازمان دارو و غذاي امريکا(FDA) قرار گرفت. از آنجا که اين آنتي بيوتيک طيف درماني وسيعي را شامل مي شود ، به طور کلي در درمان عفونت هاي شديد و پيچيده موثر واقع مي شود. از کاربردهاي متعدد آن مي توان به درمان پنوموني (ذات الريه) بيمارستاني يا اکتسابي ، درمان عفونت هاي ادراري شديد و پيچيده ، درمان عفونت هاي پوست و ساختار آن (بويژه در سوختگي ها) ، درمان تجربي و تک دارويي بيماران نوتروپنيک تب دار و درمان عفونت هاي داخل شکمي (همراه با داروي مترونيدازول) اشاره کرد.
همچنين بر اساس تاييديه FDA اين آنتي بيوتيک را مي توان براي درمان کودکان با سن 2 ماه به بالا در موارد اشاره شده و هم چنين در مننژيت و عفونت هاي خوني نيز تجويز کرد.
طبق آمارهاي جديد ، سالانه حدود يک چهارم از مرگ و ميرهاي بخش مراقبت هاي ويژه بيمارستاني (ICU) مربوط به پنوموني بيمارستاني است. از آنجا که اکسي پيم پوشش ضد ميکروبي بسيار وسيعي روي گونه هاي باکتريايي عامل ايجاد اين عفونت يعني پسودومونا آئروژينوزا ، کلبسيلا پنومونيه ، انتروباکترها ، پروتئوس ميرابيليس ، اشريشيا کولي و استرپتوکوک پنومونيه دارد اين آنتي بيوتيک يک داروي خط اول براي درمان پنوموني بيمارستاني يا پنوموني اکتسابي محسوب مي شود.
داروي اخير هم اکنون در چه مرحله اي از توليد در کشور است؟
سفپيم در ابتداي سال 2005 براي اولين بار در ايران به وسيله شرکت داروسازي اکسير با نام تجاري اکسي پيم به شکل ويالهاي تزريقي 500 ميلي گرمي ، يک و دو گرمي توليد شد. ماده اوليه بسياري از سفالوسپورين هاي ساخته شده به وسيله شرکت داروسازي سازنده سفپيم در کشور از شرکتهاي معتبر داروسازي جهان همچون فوجي ساواي ژاپن تهيه مي شود به همين دليل اين سفالوسپورين ها از سطح کيفي مشابهي با داروهاي توليد شده در کشورهاي پيشرفته برخوردار هستند. هم اکنون اقدامات اوليه براي ثبت و صادرات اين دارو به بازارهاي منطقه اي و جهاني انجام شده است.
منبع:
نکته قابل توجه در اين ميان آن که موثرترين دارو از ميان آنتي بيوتيک ها براي کنترل و درمان اين عفونت ها ، دارويي با عنوان اکسي پيم يا سفپيم است که دارويي از نسل چهارم آنتي بيوتيک ها محسوب مي شود. در واقع اکسي پيم ، پوشش ضدميکروبي بسيار وسيعي روي گونه هاي باکتريايي عامل ايجاد عفونت هاي بيمارستاني به وجود مي آورد.
در اين خصوص باخبر شديم که چندي پيش يک شرکت داروسازي داخلي براي نخستين بار در کشور موفق به توليد سفپيم به عنوان اولين و مهمترين عضو نسل چهارم آنتي بيوتيک ها شده است. به اين بهانه ما با دکتر غلامحسين فرزندي ، يکي از مسوولان اين طرح به گفتگو نشسته ايم.
اصولا آنتي بيوتيک ها جزو کدام دسته از ترکيبات دارويي محسوب مي شوند و چه ساختاري دارند؟
امروزه به موازات شناخت بيشتر بيماري ها ، داروهاي مختلفي کشف يا طراحي مي شود که پس از توليد ، وارد بازار دارويي مي شوند. اين داروها در دسته هاي متفاوتي جاي مي گيرند. داروهاي قلبي عروقي ، داروهاي گوارشي ، داروهاي اعصاب و روان ، داروهاي تنفسي و داروهاي ضدعفونت از دسته هاي مهم دارويي هستند. داروهايي که براي درمان عفونت ناشي از ميکروارگانيسم هايي همچون باکتري ها ، قارچها ، تک ياخته ها يا ويروس ها به کار مي روند داروهاي ضدعفونت (Anti-infective) ناميده مي شوند. آنتي بيوتيک ها دسته اي از داروهاي ضدعفونت هستند که سبب مرگ يا توقف رشد باکتري ها مي شوند و از منابع طبيعي به دست مي آيند. بيشتر آنتي بيوتيک ها تاثيري روي عفونت هاي ويروسي يا قارچي ندارند.
آنتي بيوتيک ها خود به چند دسته تقسيم مي شوند که پني سيلين ها ، سفالوسپورين ها ، تتراسايکلين ها ، آمينوگليکوزيدها ، فلوروکينولون ها ، ماکروليدها و سولفوناميدها از مهمترين آنها هستند.
آنتي بيوتيک ها در صورت داشتن چه نوع سيستم عملکردي با عفونت ها و ديگر عوامل بيماري زا مقابله مي کنند؟
داروهاي ضدباکتري يا سبب توقف رشد و تکثير باکتري ها مي شوند يا باعث مرگ آنها مي شوند. به عنوان مثال پني سيلين ها و سفالوسپورين ها که مهمترين و رايج ترين دسته آنتي بيوتيک ها هستند ، مانع از ساخت ديواره سلولي محافظ باکتري ها مي شوند و با ضعيف کردن اين ديواره سبب متلاشي شدن باکتري ها مي شوند.
روند ساخت آنتي بيوتيک ها از نظر توسعه و تکميل ساختمان و اثرات دارويي به مرور زمان شامل چه پيشرفت يا تحولاتي شده است؟
اولين بار در سال 1928 دانشمندي اسکاتلندي به نام الکساندر فلمينگ به اثر ضدباکتريايي نوعي کپک به نام پني سيليوم نوتاتوم پي برد. 12 سال بعد ، يعني در سال 1940 داروي پني سيلين با قيمت بالايي (هر دوز دارو 20 دلار) وارد بازار شد و به درمان بسياري از بيماري هاي عفوني کمک کرد. در سال 1943مساله مقاومت برخي از ميکروب ها به آنتي بيوتيک ها مطرح شد.
اين موضوع سبب شد تا دانشمندان با دستکاري مولکول پني سيلين و ايجاد تغيير روي آن بتوانند پني سيلين هاي نيمه صناعي را توليد کنند. اولين پني سيلين نيمه صناعي ، آمپي سيلين بود که در سال 1961 کشف شد.
مختصري درباره سفالوسپورين ها و جديدترين داروي اين گروه يعني سفپيم و مشخصات و ويژگي هاي خاص آن به عنوان دارويي از نسل چهارم برايمان بگوييد؟ نسل چهارم چه ويژگي ها و مزيتهايي نسبت به نسلهاي پيشين دارد؟
سفالوسپورين ها يکي از مهمترين و ارزشمندترين دسته هاي آنتي بيوتيکي هستند که طيف اثر ضدميکروبي وسيع و کاربرد فراواني در درمان عفونت ها دارند. سفالوسپورين ها از نظر طيف اثر ضدميکروبي ، به 4 گروه يا نسل طبقه بندي مي شوند. سفالوسپورين هاي نسل يک مانند سفالکسين و سفازولين پوشش ضدميکروبي خوبي روي دسته اي از باکتري هاي موسوم به باکتري هاي گرم مثبت (که عامل عفونت هايي مانند عفونت گوش مياني ، عفونت هاي پوستي و آنفلوآنزا هستند) دارد و در مقابل روي باکتري هاي گرم منفي چندان موثر نيستند.
سفالوسپورين هاي نسل دوم مانند سفوروکسيم که تاثير آن روي باکتري هاي گرم مثبت کماکان حفظ شده است تاثير متوسطي روي باکتري هاي گرم منفي دارند. از جمله بيماري هايي که با تجويز اين آنتي بيوتيک پاسخ درماني مناسبي دارند ، مي توان به عفونت هاي سينوزيت حاد و عفونت هاي تنفسي فوقاني اشاره کرد. سفالوسپورين هاي نسل سوم مانند سفيکسيم و سفترياکسون برخلاف سفالوسپورين هاي نسل اول و دوم روي گرم منفي ها بسيار موثر هستند. نسل چهارم سفالوسپورين ها جديدترين گروه سفالوسپوريني است و سفپيم اولين و مهمترين عضو اين گروه است. سفپيم هم روي باکتري هاي گرم مثبت و هم روي باکتري هاي گرم منفي اثر بسيار خوبي دارد به طوري که فعاليت آن روي باکتري هاي گرم منفي و برخي از باکتري هاي گرم مثبت بسيار قوي تر از سفالوسپورين هاي پيشين است.
کاربرد اصلي سفپيم چيست؟ چرا گفته مي شود اين آنتي بيوتيک براي درمان عفونت هاي بيمارستاني موثر است؟
سفپيم در سال 1996 مورد تاييد سازمان دارو و غذاي امريکا(FDA) قرار گرفت. از آنجا که اين آنتي بيوتيک طيف درماني وسيعي را شامل مي شود ، به طور کلي در درمان عفونت هاي شديد و پيچيده موثر واقع مي شود. از کاربردهاي متعدد آن مي توان به درمان پنوموني (ذات الريه) بيمارستاني يا اکتسابي ، درمان عفونت هاي ادراري شديد و پيچيده ، درمان عفونت هاي پوست و ساختار آن (بويژه در سوختگي ها) ، درمان تجربي و تک دارويي بيماران نوتروپنيک تب دار و درمان عفونت هاي داخل شکمي (همراه با داروي مترونيدازول) اشاره کرد.
همچنين بر اساس تاييديه FDA اين آنتي بيوتيک را مي توان براي درمان کودکان با سن 2 ماه به بالا در موارد اشاره شده و هم چنين در مننژيت و عفونت هاي خوني نيز تجويز کرد.
طبق آمارهاي جديد ، سالانه حدود يک چهارم از مرگ و ميرهاي بخش مراقبت هاي ويژه بيمارستاني (ICU) مربوط به پنوموني بيمارستاني است. از آنجا که اکسي پيم پوشش ضد ميکروبي بسيار وسيعي روي گونه هاي باکتريايي عامل ايجاد اين عفونت يعني پسودومونا آئروژينوزا ، کلبسيلا پنومونيه ، انتروباکترها ، پروتئوس ميرابيليس ، اشريشيا کولي و استرپتوکوک پنومونيه دارد اين آنتي بيوتيک يک داروي خط اول براي درمان پنوموني بيمارستاني يا پنوموني اکتسابي محسوب مي شود.
داروي اخير هم اکنون در چه مرحله اي از توليد در کشور است؟
سفپيم در ابتداي سال 2005 براي اولين بار در ايران به وسيله شرکت داروسازي اکسير با نام تجاري اکسي پيم به شکل ويالهاي تزريقي 500 ميلي گرمي ، يک و دو گرمي توليد شد. ماده اوليه بسياري از سفالوسپورين هاي ساخته شده به وسيله شرکت داروسازي سازنده سفپيم در کشور از شرکتهاي معتبر داروسازي جهان همچون فوجي ساواي ژاپن تهيه مي شود به همين دليل اين سفالوسپورين ها از سطح کيفي مشابهي با داروهاي توليد شده در کشورهاي پيشرفته برخوردار هستند. هم اکنون اقدامات اوليه براي ثبت و صادرات اين دارو به بازارهاي منطقه اي و جهاني انجام شده است.
منبع:
شرح موضوع